Δε νομίζω να υπάρχει ένα πιο πολυχρησιμοποιημένο επώνυμο, από αυτό του Τσίπρα. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την αντιπολιτευτική ρητορική των δεξιών και του Μητσοτάκη, που βρίσκουν στη προφορά του ονόματος την έκφραση της χυδαιότητάς τους, “παίζοντας” αντιπολίτευση με τη βολική παρήχηση με τη λέξη “τσίπα”. Ούτε έχει να κάνει με την σωρηδόν απόδοση ευθυνών για κάθε κακό που συμβαίνει στο τόπο στο Τσίπρα.
Έχει να κάνει κάτι ζοφερό. Με την οπισθοχώρηση των περιεχομένων. Στα χρόνια που μεγάλωσα εγώ, όσον αφορούσε στη πολιτική συζήτηση, το κυρίαρχο στη πολιτική κριτική ήταν οι θέσεις και οι ιδεολογικές αφετηρίες τους. Αυτές οι θέσεις μάλιστα, όφειλαν να βρίσκονται σε ευθεία σύζευξη με τα περιεχόμενα των ιδεολογιών από όπου εκπορεύονταν, και μάλιστα ένα ζήτημα συζήτησης ήταν και η συνέπεια μεταξύ τους. Η ευθεία συγκρότηση των θέσεων με τις ιδεολογίες, απ’ όπου εμπνέονταν.
Στη πορεία, μας ήρθε κι άλλο ένα μεταλλαγμένο φρούτο από την δικομματική Αμερική του καπιταλιστικού ολοκληρωτισμού. Η προσωποπαγεία. Δηλαδή, τα ιδεολογικά περιεχόμενα των θέσεων των πολιτικών κομμάτων, προσωποποιήθηκαν σημειολογικά. Ο Ρήγκαν, ο Νίξον, η Θάτσερ, ο Κάρτερ, ο Κλίντον, ο Μπους, έγιναν οι εκφραστές των περιεχομένων, και ταυτόχρονα αυτά απεικονίσθηκαν στα πρόσωπα –εκφραστές τους.
Επρόκειτο για μια «κατασκευή» που ερχόταν σε ευθεία αντίφαση με τις σύνθετες ανάγκες διαχείρισης μιας «προεδρικής αυτοκρατορίας», που απαιτεί επιτελεία ειδικών και μια σύνθετα οργανωμένη κρατική μηχανή, και που στην ουσία κυβερνά παρασκηνιακά όλο το «εποικοδόμημα» της κυριαρχίας. Είναι λογικό άλλωστε, να μην είναι δυνατόν ένα πρόσωπο να κυβερνάει όλο το πλανήτη, έχοντας τη γνώση εκείνη ώστε να διατηρούνται οι ισορροπίες του «εποικοδομήματος». Έτσι έχουμε μαριονέτες εξόφθαλμα γραφικές, αν όχι ηλίθιες, όπως ο Ρήγκαν, ο Μπους, ο Τράμπ στους οποίους αποδίδονται αποφάσεις, κρίσιμες για τις ανθρώπινες τύχες, αποκρύβοντας όμως όχι μόνο τη πραγματική πηγή των αποφάσεων, αλλά το ακόμη πιο χειρότερο, τα περιεχόμενα των θέσεων αλλά και τη πολιτική φιλοσοφία που βρίσκεται πίσω από αυτές. Η κατασκευή αυτή βόλευε διπλά. Πρώτο, αποκρύβοντας τις θέσεις και την ιδεολογική καταγωγή τους, μετέτρεπαν το πολιτικό διακύβευμα σε μια υπόθεση ειδικών, έχοντας τη δυνατότητα με αυτό τον τρόπο να κρύψουν πίσω από τις κουρτίνες τη πολιτική και τη φιλοσοφία που παίρνονται οι όποιες αποφάσεις και με βαθύτερο σκοπό την εξυπηρέτηση συμφερόντων. Και δεύτερο και το κυριότερο, την αποστέρηση του κριτηρίου από τη κοινωνία, για την ορθή κρίση επί του δίκαιου ή μη, των αποφάσεων.
Φυσικά, τα κυρίαρχα ΜΜΕ ως φυσικοί αυτουργοί αυτής της «λογικής», άδραξαν αυτή την ευκαιρία εκμεταλλευόμενα το κέρδος σε τηλεοπτικό χρόνο, ώστε να εμπεδώσουν στο κοινό, την ευκαιριακή καταναλωτική κουλτούρα στη πολιτική σκέψη και κρίση.
Όπως γίνεται αντιληπτό, με αυτή τη σημειολογική ευκολία, την απόκρυψη των περιεχομένων, αλλά και την ανάδειξη των προσώπων που τις εκφέρουν, εκπίπτει η πολιτική σκέψη, από τη κριτική των περιεχομένων στη κριτική των προσώπων. Και μάλιστα σε μια κοινωνία που τα κριτήριά της κινούνται στην επιφάνεια και στη ρηχότητα, η κριτική των προσώπων εστιάζει σε συμπεριφορές, στην αμφίεση στην εξωτερική εμφάνιση, γενικότερα σε οτιδήποτε έχει να κάνει με την εικόνα και μόνο.
Αυτό το φρούτο λοιπόν μετακόμισε και στην ελληνική και ιδεολογικά φορτισμένη ακόμα πολιτική σκηνή, της προεδρευομένης μεταπολιτευτικής δημοκρατίας, με ξενιστές ποιους άλλους; τους τότε φιλελεύθερους κύκλους, και αγωγούς τα lifestyle περιοδικά και στη συνέχεια τις εφημερίδες. Το πολιτικό σκηνικό από την δεξιά μέχρι την αριστερά, μετατράπηκε σιγά -σιγά, από βεντάλια διαφορετικών πολιτικών σε θίασο πρωταγωνιστών. Το ΚΚΕ μετονομάστηκε σε Χαρίλαος και Παπαρήγα, το ΠΑΣΟΚ σε Ανδρέα και Σημίτη, η ΝΔ σε Μητσοτάκη και Καραμανλή.
Έτσι λοιπόν φτάσαμε στο σήμερα όπου ο πρωθυπουργός μιας αριστερής κυβέρνησης, που ενώ εκπροσωπεί κάποια περιεχόμενα στην άσκηση της πολιτικής της εξουσίας, αντιμετωπίζεται ως Τσίπρας, και οι βουλευτές -άνθρωποι συγκροτημένοι,κοινωνικά κι επαγγελματικά καταξιωμένοι, άνθρωποι σοβαροί με ισχυρή προσωπικότητα- που τον υποστηρίζουν, να αποδέχονται να παίζουν το ρόλο του του κλακαδόρου του αρχηγού σε μια υπερπαραγωγή με ένα ρόλο στο κόμμα του, και ρόλο μονομάχου στο συνολικό πολιτικό σκηνικό.
Αυτή η έκπτωση της πολιτικής, από το επίδικο των πολιτικών θέσεων που εκπορεύονται από μια ιδεολογία, στην ευκολία της προσωπολαγνικής σημειολογίας, έχει κι άλλο κατήφορο. Το επόμενο σκαλοπάτι προς το βούρκο, είναι η κριτική στο χαρακτήρα, στη καταγωγή, στους προγόνους, σε οτιδήποτε αφορά το όνομα. Αυτό είναι που συμβαίνει αυτές τις μέρες, με τις ακατανόητες καταγγελίες των δραστηριοτήτων των προγόνων Τσίπρα.
Έτσι οι καταναλωτές «πολιτικής», μετατρέπονται σε ένα απρόσωπο κοπάδι ψηφοφόρων στοιχισμένων πίσω από ένα πρόσωπο, προσομοιάζοντας τις φεουδαρχικές σχέσεις αρχόντων και κολλήγων.
Όταν η πολιτική, έστω με τη «μεταπολιτική» αντιπροσωπευτική μορφή που έχει σήμερα, αντί για πολεμική θέσεων και ιδεολογιών μετατρέπεται σε πολεμική προσώπων, τότε ένα είναι σίγουρο, ότι αναιρείται. Γι αυτό κι επιμένουμε. Αυτό το πολιτικό κατασκεύασμα δεν είναι δημοκρατία. Είναι μαζική ανοητο-κρατία…
Υποβολή απάντησης