Μια αποχώρηση και η σημειολογία των προσώπων

Τα πρόσωπα έρχονταν πάντα να εκφράσουν συστήματα. Συστήματα πολιτικά, κοινωνικά οικονομικά, συμφέροντα, δυνάμεις. Όλα αυτά αναδυόμενα, δημιουργούν εκείνο τον κυματισμό που ταράζει την ιστορική αφήγηση και αλλάζει συνθήκες, τόσο ώστε να θεωρούνται ιστορικά γεγονότα.

Αυτή η ενσάρκωση των αναγκαιοτήτων σε ένα πρόσωπο δεν συμβαίνει πάντα. Σίγουρα όμως η κυρίαρχη ιστορική αφήγηση θέλει να συμπεριλαμβάνει ένα πρόσωπο, ως ήρωα. Ακόμα κι όταν τα ακηδεμόνευτα κινήματα των από τα κάτω είχαν ιστορικά αποτυπώματα, πάντα η κυρίαρχη ιστορική αφήγηση έβρισκε ένα πρόσωπο ώστε να το κολλήσει σαν χαλκομανία για να αποδώσει αυτόν τον ιστορικό ρου.

Όταν συμβαίνει, φαινομενικά και μόνο, αποδεικνύει τον κανόνα της συγκυρίας “it takes two to tango”. Όμως ακόμα κι όταν μια προσωπικότητα λειτουργεί με πολλαπλασιαστικό τρόπο επάνω στο γίνεσθαι, ακόμα κι αυτές οι αποφάσεις είναι προγενέστερα επενδυμένες φορτίσεις μιας συνθήκης αναγκαιότητας.

Με όλα αυτά δικαιώνεται μια ιστορική αφήγηση των κυρίαρχων, αφού μετατίθεται το κέντρο βάρους της ιστορίας από το αιτιατό και την αναγκαιότητα της συγκυρίας, στο αποτέλεσμα, στο πρόσωπο δηλαδή που την ενσαρκώνει.

Έτσι και η κυριαρχία αποικειοποιεί την ιστορία από τις συνθήκες εκκόλαψης, και τα πρόσωπα λαμβάνουν χώρο σημειολογίας των καιρών στην καλύτερη. Τα ηρωικά αφηγήματα αναπαράγονται γιατί η κυριαρχία έχει ανάγκη από ήρωες, προκειμένου να ξορκίσει τον ηρωισμό σαν χειραφετητικό από αυτήν κοινωνικό χαρακτηριστικό.

Αποικειοποιεί δηλαδή από την κοινωνική πρόσληψη την αξία, το αίτημα, τη θέση, το περιεχόμενο, από το επίκεντρο και την ουσία των πραγμάτων. Προβάλλοντας το πλαίσιο, την εικόνα, το πρόσωπο. Δεν έχει σημασία η κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά σημασία έχει ότι το λέει ο Τσίπρας , ο Ανδρέας, ο Φούφουτος. Ωραίος τρόπος να αποφεύγεις την ουσία των προβλημάτων. Εξόχως καταναλωτικός.

Άλλωστε εξυπηρετεί αυτός ο τρόπος διαβάσματος. Απλοποιεί την αφήγηση, και γίνεται εύπεπτη στα τεμπέλικα στομάχια των θεατών –κουρασμένων καταναλωτών των ειδήσεων.

Παρόλα αυτά μπροστά στην ένδεια του συγκροτημένου πολιτικού λόγου στο σημερινό πολιτικό σκηνικό, απέχει παρασάγγες από τον δεύτερο. Αυτήν του την ιδιότητα οφείλουμε να την αναγνωρίσουμε. Άλλωστε είχε το μέγεθος να φορέσει το κοστούμι της συγκυρίας και να του ταιριάζει.