Δεν γνωρίζουμε αν εμείς είμαστε «οι πρώτες σταγόνες βροχής μιας καταιγίδας που έρχεται» ως αναγκαία συνθήκη μιας νομοτελειακής ιστορικής μοίρας, αυτής της ανθρώπινης ωρίμανσης.
Δεν ξέρουμε καν αν υπάρχει αυτή η συνθήκη, ή αν απλά η ανθρώπινη ιστορία κάνει σπειροειδείς κύκλους περιόδων ελευθεριακότητας και καταδυνάστευσης. Αξιακών προωθήσεων και οπισθοδρομήσεων. Προόδου και μεσαίωνα.
Εκείνο που ξέρουμε πλέον είναι ότι μας έλαχε η μοίρα, σε όποια φάση της ανθρώπινης ιστορίας κι αν είμαστε, να υπερασπιστούμε την ανθρωπινότητα. Και μάλιστα με όρους οριστικής νίκης. Για να έρθει αυτή είναι το πιο δύσκολο πράγμα του κόσμου. Αλλά ίσως είναι και το ωραιότερο. Οριστική νίκη λοιπόν, πραγματικό «τέλος της ιστορίας» της ανθρώπινης αλλοτρίωσης.
Υποβολή απάντησης